Skarby z giełdy.

Czas pędzi z zawrotną szybkością i ostatnio u nas tak wiele się dzieje, że dopiero teraz jestem w stanie pochwalić się tym, co udało nam się zdobyć na organizowanej co rok pod koniec września, jeleniogórskiej giełdzie staroci.

Dawno przestałam polować na giełdzie na okazje. To już impreza typowo komercyjna. Ceny zazwyczaj są tak wysokie za byle graty, że nawet nie chce mi się podejmować prób nabycia jakichkolwiek przedmiotów. Prócz nacieszenia oczu tysiącami pierdółek wystawianych na stoiskach, grzebiemy w książkach. Ja poluję na bardzo niszowe, specjalistyczne, a przez to kosztujące grosze książki związane z rękodziełem (szukam między innymi przedwojennych wzorów frywolitek), tudzież moimi ulubionymi epokami w historii i literaturze, Chłop-biegły w niemieckim gotyku- buszuje w poszukiwaniu jakichś ciekawych publikacji po Niemcach.

Z tej giełdy wróciliśmy bardzo zadowoleni. Nie dosyć, że nasze Muzeum wzbogaciło się o specyficzne dla naszego rejonu stare guziki, to jeszcze udało się nabyć prawdziwe skarby, których próżno szukać w zasobach internetowych i na rynku: Aus dem Sagenborn des Riesen-u. Jsergebirges autorstwa Agnes Siebelt, 1926 rok (koszt 5 zł!) oraz Sudeten Flora M. Winklera z 1900 roku, która kosztowała całe… 10 zł, bo...  ma obrazki :-)

Matko Boska Tuskulańska! Co to w ogóle za kryterium wyceny- bo ma obrazki? Legendy z Gór Izerskich też mają obrazki, ale jakoś nie zależało mi na tym, aby zwrócić na to uwagę sprzedawcy.

Książeczka z legendami i opowieściami z najbliższej okolicy jest wprost bezcenna. Odkrywamy bowiem historie, które odeszły wraz z ludźmi osiadłymi na tych terenach od wielu wieków. Poprosiłam Chłopa, aby przetłumaczył na początek ze dwie krótkie opowiastki.

Zdradzę Wam jedno z wielu dziwactw Chłopa. Nie przyjmuje on do wiadomości istnienia słowników komputerowych, ani nawet książkowych współczesnych. Z uporem maniaka korzysta ze słownika z 1919 roku (oczywiście w niemieckim gotyku). W tym wypadku słownik ten był jak najbardziej na miejscu.

Znaleźliśmy jedną ciekawą opowieść o nocnym łowcy ze Świecia koło Leśnej.

Otóż przy drodze z Leśnej do Świecia znajduje się tak zwany Czarny Staw (obecnie można znaleźć tu i ówdzie ślady po stawach). Legenda głosi, że ci, którzy nocą się tam zapuszczą, mogą spotkać się z niemiłą przygodą, jaką zgotuje im pewien nocny łowca. 

Pewien rolnik kupił w Świeciu krowę. Niestety, tak zagadał się w gospodzie, że zastała go noc. Kiedy po ciemku wracał do domu, ujrzał nocnego łowcę. Natychmiast też otoczyła go sfora około dwudziestu psów. Psy tak ujadały i dzwoniły zawieszonymi na szyjach dzwonkami, że rolnik ogłuchł i oślepł od tych hałasów. Koniec historii.

Cóż… nie od dziś wiadomo, że alkohol szkodzi. Ten w gospodzie w Świeciu musiał być podłego gatunku, skoro i zwidy i głuchota i ślepota człeka dopadła. 

W pijaństwie nie ma nic romantycznego i niezwykłego, poszukałam zatem innej legendy, której śladem podążyliśmy w dniu wczorajszym.

Na zachodnim końcu wsi Milęcice (Geppersdorf), niedaleko Lubomierza, znajduje się owalne wzniesienie otoczone fosą i stromymi stokami. To miejsce nazywane jest Mnisi Wał. Tak naprawdę, jest to osada z czasów słowiańskich lub tzw. gródek stożkowy (wieża rycerska).  Według starej miejscowej legendy znajdował się w tym miejscu klasztor. Pewnego dnia grząski grunt się pod nim zapadł pochłaniając zabudowania wraz z duchownymi. W niektóre noce, a szczególnie w noc sylwestrową, można w okolicy usłyszeć bicie dzwonów i śpiew chóru dobiegający ze wzgórza.

Po przeczytaniu tej krótkiej historyjki naszła nas ochota odszukać to miejsce. Na polskich mapach go nie znajdziecie. Wprawdzie figuruje ono w rejestrze zabytków, ale są to informacje z niezrozumiałych powodów otoczone tajemnicą przez konserwatora. Niemieckie mapy pozwalają jednak odszukać te zapomniane obiekty i przywrócić do życia świadomość o nich.

Mnisi wał to rzeczywiście niesamowite miejsce. Jeszcze dziś widać tam wyraźne, wysokie wały oraz podmokłe obniżenie, które niegdyś było fosą. Był to obiekt obronny położony strategicznie, który pozwalał na obserwację całej okolicy. Majdan jest niewielki, nie mogło to być grodzisko w całym tego słowa znaczeniu. Była to raczej jedna budowla, ale czy sakralna, czy cywilna- trudno powiedzieć nie mając dostępu do wyników badań. Miejsce to zostało na pewno badane metodami archeologicznymi (są ślady wykopalisk), ale nie wiemy kiedy i jaki był rezultat badań. Te wszystkie informacje leżą w przepastnych magazynach konserwatora zabytków, który niczym mityczny cerber pilnuje, by ta tajemnica nie przedostała się na zewnątrz.

Starożytne ceramiczne naczynie znalezione na gródku :-)

Wczoraj pojechaliśmy do Wrocławia w sprawie złożonej przez nasze Muzeum skargi na urząd Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który odmawia nam udostępnienia kart ewidencyjnych zabytków z naszej okolicy. Pierwszy raz uczestniczyliśmy w rozprawie sądowej. Byliśmy bardzo ciekawi oprawy i tego, jak nasza sprawa zostanie potraktowana. Niestety, nie zjawił się nikt ze strony WKZ-u, a bardzo chcieliśmy usłyszeć powody odmowy udostępnienia nam informacji potrzebnych do działań statutowych naszego Muzeum. Mowę zatem w imieniu Muzeum wygłosił jego dyrektor, czyli Chłop :-) Skład sędziowski podjął decyzję o ogłoszeniu wyroku za dwa tygodnie, ponieważ, jak stwierdził, sprawa jest nietypowa.

8 listopada 2012 roku, z naszego wniosku, za skandaliczne traktowanie naszej sprawy (nieodpowiadanie na pisma, nieprzesyłanie dokumentów do Sądu Administracyjnego), Dolnośląski Konserwator Zabytków został ukarany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny grzywną.

Jeśli uda się nam wyciągnąć dokumentację od konserwatora, która dla nas jest ewidentnie informacją publiczną, a więc dostęp do niej powinien mieć każdy, będę mogła więcej opowiedzieć Wam o ciekawych miejscach w naszej okolicy w oparciu o stare przekazy i legendy oraz nowsze badania archeologiczne.

************
Wyjeżdżam na kilka dni na studia, zatem na ewentualne komentarze będę mogła odpowiedzieć dopiero w poniedziałek. Ale żeby nie było za wesoło, sympatyków WKZ-u uprzedzam, że na straży poprawności wypowiedzi będzie czuwać sam Chłop, który jest wielce na tym punkcie drażliwy :-)